Eén van de meest levendige herinneringen aan mijn kleutertijd op school is hoe ik als 5-jarige onterecht in de hoek belandde. De feiten waren niet in het minst bezwarend te noemen. Ik zat samen met andere kinderen op een bank die zwaar aan het zwalken gegaan omdat de ‘stouterik’ van de klas niet kon stilzitten. Gevolg? De boekenkast viel om, niemand had iets gedaan, iedereen vloog de hoek in. Ik kan nu nog oproepen wat er op dat moment door mijn kleine lijfje raasde, al had ik daar toen nog niet de juiste woorden voor: kwaadheid, ongeloof, frustratie en daarbij ook een vleugje van schuld en twijfel aan mezelf. “Ik stond in de hoek, dat was slecht dus ik had zeker wel iets fout gedaan!” Thuis kon ik perfect vertellen wat er gebeurd was en werd er waarschijnlijk contact opgenomen met de juf. Op school voelde ik aan dat er voor mijn emoties geen plek was en kroop ik in de hoek nog verder weg in mijn ‘brave’ teruggetrokken schulp.  Ik ben ervan overtuigd dat de juf toen waarschijnlijk heel erg geschrokken was (omvallende boekenkasten en een hoop kleuters zijn geen goede combinatie) en dat ze geen mentale ruimte overhad om een beter pedagogisch kader te hanteren. Toch ben ik ervan overtuigd dat zelfs voor boosdoeners die niet uit willen komen voor kattenkwaad, de hoek nooit de beste plek is.

Hoewel de hoek in de meeste huishoudens vooral stof vergaard, is dit relikwie van oude autoritaire tijden nog niet écht verdwenen. De hoek is springlevend, elke keer je je kind straft voor wat het voelt of voor wat het doet. Hij is daar wanneer je zegt “zo erg is het toch niet, ga maar verder spelen”. Of wanneer je je kind vermaant omdat het huilt en je de boodschap meegeeft dat “flinke kinderen toch niet huilen”. Elke ouder die eerlijk is met zichzelf, weet dat hij wel eens hoekig reageert. Het is niet nodig om jezelf daarvoor te straffen, het is wel belangrijk om het onderliggende mechanisme goed te begrijpen.

Traumaexpert Gabor Maté stelt dat één van de meest essentiële noden voor kinderen de vrijheid is om álle emoties uit te drukken en dat in hun volle expressie ontvangen, begrepen, vastgehouden en beantwoord dienen te worden door afgestemde volwassenen. Gebeurt dit niet, dan beginnen kinderen te deconnecteren van zichzelf om er toch bij te horen. Want, kinderen doen werkelijk álles om graag gezien te worden. Zelfs overwegen dat het toch hun schuld is-zoals in mijn geval in de hoek- ook al hebben ze niets fout gedaan.

Ik wil uitnodigen om samen de omgekeerde beweging te maken. Om de schuld voor iedereen uit te hoek te halen en ruimte te creëren voor emoties. Alle emoties. We hebben daar in de eerste plaats nieuwe symbolen voor nodig. Een emotiehoek, een rustplek of bijvoorbeeld een stiltehuisje is een voorbeeld van hoe je nieuwe betekenis creëert en alles kan opvangen wat er vanbinnen bij je kind leeft. Omgaan met felle emoties, rustig blijven wanneer het ontploffen nabij is en begrijpen wat er speelt, zijn vaardigheden die kinderen moeten leren en waar ze hulp bij nodig hebben. In de emotiehoek zet je je kind dus niet alleen. Het is een plek waarbij je naast je kind zit om het te begeleiden in dit boeiende leerproces. Wat je dan samen leert, is dat alle emoties er mogen zijn. Hoe je dit doet, is voor een volgende blog.